พระพุทธเจ้าบอกไว้ว่า ทุกข์ของคนเราเกิดที่ไหน ให้ดับที่นั่น ทุกข์ของคนเกิดที่ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ก็ดับมันตรงที่มันเกิด คือที่ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ที่มันทุกข์เพราะอะไร เพราะคนเราตามไม่ทันสิ่งที่มากระทบตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ แล้วไปหลงพอใจ (แปลว่าโลภ) ไม่พอใจ (แปลว่าโกรธ) ตามสิ่งที่มากระทบสัมผัสไม่ทัน เรียกว่าหลง หรือโมหะ โลภ โกรธ จึงเป็นทุกข์ในอริยสัจ ๔ หลง หรือโมหะ เป็นสมุทัยของอริยสัจ ๔ ถ้าตามทันสิ่งที่มากระทบสัมผัสที่ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ เรียกว่า นิโรธ ตามทันเป็นประจำเรียกมรรคในอริยสัจ ๔ โลภ โกรธ หลง คือ ทุกข์, นิโรธ มรรค คือการดับทุกข์ พระพุทธเจ้าตรัสรู้ สรุปพระธรรมคำสอนของพระองค์ลงในทุกข์ กับการดับทุกข์
ชีวิตของคนเรามีค่า เพราะเกิดมายากเหลือเกิน เป้าหมายของชีวิตคนเราทุกคนต้องการหนีทุกข์ไปหาสุข หรือนิพพาน นิพพานแปลว่าไม่ตาย มนุษย์ทุกคนถึงกลัวตาย แต่ไม่รู้ความหมายว่าทำไม คนเราจึงกลัวตาย ที่กลัวตายเพราะคนเรายังทำนิพพานไม่สำเร็จ หรือพาตัวเองหนีทุกข์ไปหาสุขถาวรไม่สำเร็จ
วิธีปฏิบัติ เอาหลักสายกลางมาตั้งในวิถีชีวิต
คนเราเอาความไม่รู้ไปทำซ้ำในการดำเนินชีวิต
จะต้องเปลี่ยนตัวผู้ควบคุมสั่งการในชีวิตของเรา