อวิชชา(ความไม่รู้)

อวิชชาหรือความไม่รู้ - คนเราเกิดมาจากอวิชชา มันอยู่ในตัวของเราตั้งแต่เกิด หรือก่อนเราจะมาเกิดเป็นคน มันพัฒนาตัวมัน อย่างละเอียดลึกซึ้งเป็นลำดับ ไปจนถึงนิสัยใจคอ ชีวิตความเป็นอยู่ของเรา ถ้าเราไม่หยุดดูมันให้ดี ๆ หรือช้า ๆ เราจะไม่รู้เลยว่า ตัวเราทั้งหมดถูกขับเคลื่อนด้วยอวิชชาทั้งหมดในแต่ละวันไปตลอดชีวิต คนเราเกิดแล้วตายไปนับภพนับชาติไม่ถ้วน เราก็ยังไม่รู้ว่าเราถูกขับเคลื่อนด้วยอวิชชา ถ้าไม่มีพระพุทธเจ้ามาเกิดในโลกนี้ เราจะไม่มีโอกาสรู้ได้เลยว่า ตัวเราคืออวิชชา

อวิชชามันพัฒนาตัวของมันไปไกล จนพวกเราไม่รู้จักอวิชชา ดังนี้

*อวิชชา พัฒนาเป็น โลภะ โทสะ โมหะ

*โลภะ โทสะ โมหะ พัฒนาเป็น ความพอใจ ไม่พอใจ

*ความพอใจ ไม่พอใจ พัฒนาไปเป็น ความรู้สึกนึกคิด

*ความรู้สึกนึกคิด พัฒนาไปเป็น ความไม่รู้

*ความไม่รู้ พัฒนาไปเป็น ชื่อ วัตถุ สิ่งของ สัตว์ บุคคล

*ชื่อ พัฒนาไปเป็น ตัวหนังสือ

เมื่อเอาชื่อและตัวหนังสือไปทำซ้ำ ก็จะพัฒนาไปเป็นความยึดมั่นถือมั่น จากการยึดมั่นถือมั่น ก็จะพัฒนาไปเป็นตัวกูของกู ตัวกูของกูก็คืออวิชชา

เมื่อโลภะ โทสะ โมหะ หรือ โลภ โกรธ หลง พัฒนาไปเป็นความพอใจ ไม่พอใจ มาถึงจุดนี้แล้ว ไม่มีใครรู้เลยว่า ความพอใจ ไม่พอใจก็คืออวิชชา มันละเอียดลึกซึ้ง ยิ่งพัฒนาไปเป็นความรู้สึกนึกคิดนั้น ยิ่งละเอียดกว่าความพอใจ ไม่พอใจ แล้วต่อไปความรู้สึกนึกคิด พัฒนาไปเป็นชื่อ บุคคล สิ่งของและตัวหนังสือ เรายิ่งไม่รู้เลยว่า ชื่อและตัวหนังสือนั้นคืออวิชชา คนเราก็เอาไปทำซ้ำ จนกลายเป็นความยึดมั่นถือมั่น เป็นตัวกูของกู